Cây thuốc dòi còn gọi là cây bọ mắm là loại cây phổ biến ở vườn nhà có tác dụng chữa ho, viêm họng, sưng vú viêm mũi…
Thuốc giòi tên khoa học Pouzolzia zeylanica, là một loài thực vật có hoa trong họ Tầm ma, có dạng cây thảo mọc hoang. Loài này được (L.) Benn. & R. Br. mô tả khoa học đầu tiên năm 1838.
Cây thuốc dòi mọc bò lan trên mặt đất ở những cánh đồng ẩm thấp, bản địa trải dài từ Ấn Độ và bán đảo Đông Dương xuống Malaysia và quần đảo Philippin.
Lá cây mỏng, hình trứng thon, nhọn đầu, dài 4–9 cm, ngang khoảng 2 cm. Mặt lá lốm đốm chấm trắng.
Hoa nhỏ nở thành chùm ở nách nhánh. Trái thuốc dòi hình trứng nhọn có khía dọc như chia ra từng múi.
Cây thuốc dòi dùng trong dân gian để chữa ho cảm, đau họng, thông sữa.
Đặc biệt là trong ngành ẩm thực Việt Nam, cây thuốc dòi được dùng để chống dòi. Cây hái về đem cả cây thái nhỏ rồi trộn vào mắm tôm thì mắm không bị dòi bọ. Vì vậy cây mới có tên “thuốc dòi” hay “bọ mắm”
Theo đông y, cây thuốc dòi có vị ngọt, nhạt, tính mát, có tác dụng chỉ khái, tiêu đờm, dùng chữa ho lâu ngày, ho dai dẳng, ho sơ nhiễm lao, ho lao, viêm họng, viêm thanh phế quản, ho khan, tiêu viêm, thông tiểu, thông sữa… Liều dùng trung bình cho mỗi ngày từ 10 đến 20 g sắc lấy nước thuốc uống. Cũng có thể thu hái về nấu thành cao thuốc dòi, còn gọi “cao bò mắm”. Ở Tân Đảo, người ta dùng cả cây ngâm nước, vò ra làm thành một loại thuốc để xổ tẩy. Phụ nữ ở đây còn dùng nó như thuốc điều kinh và cả để gây sẩy thai.
Nhựa và toàn cây thuốc dòi đều có thể dùng làm thuốc. Dưới đây là một số cách trị bệnh từ cây thuốc dòi:
– Hỗ trợ chữa ho lao: Lấy nhựa cây, chế biến, chưng cách thủy với mật ong dùng uống ngày 2-3 lần.
– Chữa ho, viêm đau họng: Cây thuốc dòi khô 10-20 g, sắc lấy nước uống.
– Chữa đinh nhọt, viêm sưng vú, vết bầm tụ máu: Lấy một nắm cây thuốc dòi đem giã nát rồi đắp lên nơi sưng đau.
– Chữa viêm mũi sưng đau: Lấy lá hay hoa cây thuốc dòi chừng 15-20 g, giã nát cùng vài hạt muối, gạn lấy nước, dùng bông y tế thấm bôi vào mũi nơi bị viêm, ngày 3-4 lần.
– Chữa họng viêm đau, ho: Lấy lá hay hoa cây thuốc dòi chừng 20-30 g, giã nát cùng vài hạt muối, gạn lấy nước chia ra ngậm nuốt dần, ngày 1 thang trong 7 ngày liền.
Sudo Cây Thuốc
